Τις τελευταίες ημέρες στα μέσα ενημέρωσης μονοπωλεί η είδηση, πως η ευρέως διαδεδομένη γλυκαντική ουσία ασπαρτάμη σχετίζεται με τον καρκίνο.
Όπως ήταν αναμενόμενο η είδηση αυτή προκάλεσε το ενδιαφέρον, την περιέργεια, την αγωνία αλλά και την αγανάκτηση των καταναλωτών.
Ο Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) έχει κατατάξει την ασπαρτάμη ως ασφαλής ουσία προς κατανάλωση από το 1981. Από τότε έως σήμερα, ο ΠΟΥ έχει παρουσιάσει πάνω από 200 μελέτες σε ανθρώπους που διαπιστώνουν την ασφάλεια της. Σήμερα όμως, αυτή η απόφαση τίθεται εν αμφιβόλω.
Τον Ιούλιο του 2023 ο Διεθνής Οργανισμός Έρευνας για τον καρκίνο (IARC) έσπειρε τις αμφιβολίες για την ασφάλεια της ασπαρτάμης. Έπειτα από ανασκόπηση παλιών και νέων μελετών κατέταξε την ασπαρτάμη στην κατηγορία 2β. Αυτό σημαίνει «πιθανώς καρκινογόνα ουσία για τον άνθρωπο».
Σημειώνεται ότι, ο IARC είναι παράρτημα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) το οποίο εξετάζει εάν μια ουσία προκαλεί καρκίνο. Έχει σημασία να διευκρινιστεί ότι ο συγκεκριμένος φορέας εξετάζει αν μια ουσία δύναται να προκαλέσει καρκίνο. Όχι τη δοσολογία που απαιτείται για να συμβεί.
Αντιθέτως, η Μικτή επιτροπή εμπειρογνωμόνων (JECFA) αποτελεί ξεχωριστό κομμάτι του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Αυτός ο φορέας εξετάζει με ποιο μηχανισμό και σε ποια ποσότητα μια συγκεκριμένη ουσία προκαλεί καρκίνο.
Ο JECFA ορίζει την ημερήσια αποδεκτή πρόσληψη της ασπαρτάμης από 0 – 40mg/kg/w. Ένα ποτό με ασπαρτάμη περιέχει 200 – 300mg της ουσία. Αυτό σημαίνει ότι ένα άτομο 70kg θα χρειαζόταν να πιει από 9 έως 14 συσκευασίες για να ξεπεράσει την ημερήσια αποδεκτή δόση.
Το ενδιαφέρον είναι ότι σήμερα μετά από όλο αυτό τον θόρυβο που έγινε για την ασπαρτάμη το τελικό πόρισμα έχει ως εξής: Δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για αναθεώρηση της σύστασης για την ημερήσια αποδεκτή δοσολογία. Ως εκ’ τούτου, στην ανακοίνωση του JECFA τον Ιούλιο του 2023 επαναεπιβεβαιώνει, την ασφάλεια της ως προς τη δοσολογία που ίσχυε και πριν.
Τι σημαίνουν όλα αυτά για τον καταναλωτή;
Με βάση τα στοιχεία που είναι έως σήμερα διαθέσιμα, δεν τίθεται θέμα ασφάλειας για την κατανάλωση της ασπαρτάμης στα αποδεκτά όρια που ορίζει ο JECFA. Παρόλα αυτά η κατάταξη της από τον IARC στην κατηγορία 2β ανοίγει τον δρόμο προς περαιτέρω διερεύνηση για πιο καλά σχεδιασμένες μελέτες προς αποσαφήνιση του τοπίου.
Στο μεταξύ, αξίζει να θυμόμαστε, ότι την ασπαρτάμη δεν θα την βρει κανείς στα φρέσκα φρούτα και στα λαχανικά. Ούτε στα ανεπεξέργαστα δημητριακά. Ούτε στα όσπρια, ούτε στους ξηρούς καρπούς, ούτε στο ελαιόλαδο. Ούτε στα ψάρια, ούτε στο φυσικό γιαούρτι, ούτε στο τυρί, ούτε στα αβγά, ούτε στα πουλερικά.
Την ασπαρτάμη θα την συναντήσουμε κυρίως στα βιομηχανοποιημένα προϊόντα εμπορίου. Τέτοια είναι τα αναψυκτικά light, zero, οι καφέδες εμπορίου με μειωμένες θερμίδες καιτα dressings. Θα την βρούμε επίσης στα παγωτά με χαμηλές θερμίδες, στα ζελέ, στα επιδόρπια γιαουρτιού και στις τσίχλες.
Θα ήταν λοιπόν συνετό να είχαμε στη βάση της διατροφής μας τα αγνά τρόφιμα έτσι όπως περιγράφονται στις αρχές της μεσογειακής διατροφής. Στο πλαίσιο αυτό μπορούμε, εάν το επιθυμούμε, να εντάξουμε και κάποια άλλα με ή χωρίς ασπαρτάμη χωρίς να ανησυχούμε ότι διακινδυνεύουμε την υγεία μας.
Βιβλιογραφία
https://www.who.int/news/item/14-07-2023-aspartame-hazard-and-risk-assessment-results-released
https://www.cancer.org/cancer/risk-prevention/chemicals/aspartame.html
https://monographs.iarc.who.int/wp-content/uploads/2018/07/IARCMonographs-QA.pdf
https://edition.cnn.com/2023/07/13/health/aspartame-who-possible-cancer-cause/index.html
